Wykłady Czwartkowe organizowane przez Oddział Warszawski Polskiego Towarzystwa Chemicznego. Wykłady odbywają się cyklicznie na Freta 16 (w siedzibie PTChem, bud. Muzeum Marii Curie-Skłodowskiej) 16 lub ul Koszykowej 75 (Gmach Technologi Chemicznej PW)
Hierarchiczne struktury chiralne z niechiralnych molekuł
Ewa Górecka
Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski
17 grudnia, godz. 1800, wykład on-line:
W wielu materiałach biologicznych o strukturze hierarchicznej istnieje intrygujący i unikalny mechanizm odpowiedzialny za „propagację” porządku od poziomu molekularnego do poziomu nano- lub mikro-skali. Również w znacznie prostszych układach molekularnych zbudowanych z achiralnych mezogennych cząsteczek dimerowych możemy zaobserwować podobną złożoność strukturalną z czterema poziomami chiralności: (i) chiralność warstwy smektycznej, (ii) helisa podstawowa zbudowana z kilku warstw smektycznych (iii) heliksa mesoskopowa o długości kilkudziesięciu warstw smektycznych i (iv) spiralne nanowłókna. Omawiane w wykładzie struktury chiralne badano przy użyciu rezonansowego rozpraszania promieniowania rentgenowskiego (RSoXS) na krawędzi absorpcji węgla, unikalnej metody wrażliwej nie tylko na modulację gęstości elektronów, ale także na orientację cząsteczek. M. Salamończyk, N. Vaupotič, D. Pociecha, R. Walker, J. M. D. Storey, C. T. Imrie, C. Wang, C. Zhu, Ewa Gorecka, Multi-level Chirality in Liquid Crystals Formed by Achiral Molecules, Nat. Commun. 10, 922 (2019)
21 listopada, godz. 18:00, Gmach Technologii Chemicznej PW, Aula Czochralskiego, ul. Koszykowa 75
Tryumf wiedzy i intuicji, czyli o ewolucji systemów klasyfikacji pierwiastków chemicznych
Marek Orlik
Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski
Rok 2019 został ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych Międzynarodowym Rokiem Układu Okresowego Pierwiastków, z okazji 150. rocznicy opublikowania przez Dymitra Mendelejewa jego pierwszej wersji, odpowiadającej prawu okresowości: właściwości pierwiastków nie są dowolne, lecz pozostają w periodycznej zależności od ich masy atomowej. Poparcie inicjatywy ONZ przez wiele organizacji naukowych, nie tylko chemicznych, świadczy o przełomowym znaczeniu układu Mendelejewa, który – jak ujął to Polski Komitet ds. UNESCO – „… stanowi w istocie okno na wszechświat, pomagające ujrzeć go w pełnym wymiarze i zrozumieć sposób jego funkcjonowania”.
6.06.2019, godz. 18:00, Gmach Technologii Chemicznej PW, Aula Czochralskiego, ul. Koszykowa 75.
Semiconductor nanocrystals: past, present, future
Peter Reiss
(Institute of Nanoscience & Cryogenics, CEA Grenoble, Francja)
Colloidal semiconductor nanocrystals of II-VI (e.g. CdSe), IV-VI (e.g. PbS) and III-V (e.g. InP) compounds exhibit unique optical properties and have been in the research focus for more than 30 years. They consist of a small inorganic core generally in the range of 1-10 nm, which is covered by organic surface ligands assuring their colloidal stability. Their most intriguing feature is their size-dependent band gap, which enables to tune their absorption and photoluminescence spectra simply by changing their dimensions. Metal halide perovskite nanocrystals (e.g. CsPbBr3), on the other hand, are newcomers in this field, which exhibit exciting physics arising from their peculiar structural, electronic and excitonic properties. Both families are very promising building blocks for numerous applications, in particular in the fields of optoelectronics and solar energy conversion. In this lecture, after a brief historical outline the fundamental properties of the two types of nanocrystals will be discussed and some examples of applications as well as perspectives in this field will be given.
4.04.2019, godz. 18:00, Gmach Technologii Chemicznej PW, Aula Czochralskiego, ul. Koszykowa 75.
Tworzywa sztuczne na cenzurowanym – szansa czy zagrożenie dla przemysłu?
Kazimierz Borkowski
(Fundacji PlasticsEurope Polska)
Tworzywa polimerowe stały się ostatnio jednym z ważnych tematów dyskusji publicznej w kontekście zagrożeń dla społeczeństwa (prawdziwych lub wyimaginowanych), identyfikowanych zarówno w niekorzystnym oddziaływaniu na środowisko (zaśmiecenie środowiska, zagrożenie dla ekosystemów, eksploatacja nieodnawialnych zasobów), jak i w zagrożeniach dla zdrowia ludzkiego (zagrożenie substancjami chemicznymi uwalnianymi z wyrobów z tworzyw sztucznych, np. z opakowań żywności i napojów).
24.01.2019, godz. 18:00, Gmach Technologii Chemicznej PW, Aula Czochralskiego, ul. Koszykowa 75.
Addycje do alkinów katalizowane kompleksami metali przejściowych
Wojciech Chaładaj
Instytut Chemii Organicznej PAN
Zaprezentowane zostaną wyniki badań nad katalizowanymi metalami przejściowymi reakcjami rozpoczynającymi się od addycji do wiązania potrójnego C-C alkinów, w szczególności:
1. Zastosowania technik wysokociśnieniowych w reakcjach katalizowanych kompleksami złota.
2. Tandemowych reakcji perfluoroalkilującej difunkcjonalizacji alkinów
3. Tandemowych reakcji addycji enolanów do alkinów z następczym sprzęganiem krzyżowym.
13 grudnia, godz. 18:00, Gmach Technologii Chemicznej PW, Aula Czochralskiego, ul. Koszykowa 75
Nagroda Nobla z chemii 2018. Zaprzęgnięcie ewolucji do pracy
Joanna Cieśla
Wydział Chemiczny PW
Białka są „końmi roboczymi” komórki – katalizują niemal wszystkie zachodzące w niej reakcje chemiczne, są elementami struktury komórki, umożliwiają jej ruch i proliferację. Właściwości i funkcje białek zależą od ich struktury, a ta z kolei jest uwarunkowana sekwencją aminokwasów zakodowaną w materiale genetycznym komórki, czyli kwasie deoksyrybonukleinowym. Techniki inżynierii genetycznej umożliwiają manipulowanie informacją genetyczną zapisaną w DNA i ekspresję zmienionych genów w postaci białek o nowych właściwościach.
15 listopada, godz. 16:00, Gmach Technologii Chemicznej PW, Aula Czochralskiego, ul. Koszykowa 75
Electron beam driven reactions in a Transmission Electron Microscope
Mark H Rümmeli
Many in situ studies in transmission electron microscopes usually require specialized sample holders or complicated modifications to the microscope instrument itself. This is typically expensive and often time consuming in terms of measurements.
In this presentation I will show how the imaging electron beam driven can be used to drive reactions and electron beam engineering without the need for any additional holders or instrument modification. Techniques to fabricate and manipulate nano-materials will be presented. In addition, approaches to look at structure-property relationships of graphene devices, which, can be both fabricated and examined in-situ in a TEM will be shown.
10 maja, godz. 18:00, Gmach Technologii Chemicznej PW, Aula Czochralskiego, ul. Koszykowa 75 , godz. 18:00
Co może się zmieścić wewnątrz fulerenów i czy mogą one być pojemnikami na wodór?
Helena Dodziuk
Instytut Chemii Fizycznej PAN
Fascynująca historia odkrycia fullerenów i ich badania obfitowały w propozycje zastosowań, których większość nie doczekała się realizacji. Mimo to ich interesujące właściwości warte są badania. Duże rozmiary tych cząsteczek i ich kompleksów utrudniają zarówno prace doświadczalne jak i teoretyczne na ich temat, a brak krytycyzmu niektórych badaczy prowadzi czasami do „spektakularnych” rezultatów. Np. publikowane były prace obliczeniowe dla kompleksów C60 zawierających kilkadziesiąt cząsteczek wodoru, podczas, gdy mieści się tam tylko jedna, a w C70 z trudem dwie. W wykładzie m.in. zostaną omówione czynniki stabilizujące endohedralne kompleksy fullerenów oraz interesujący, chociaż bardzo słaby efekt odwrócenia znaku wibracyjnego dichroizmu kołowego dla jednego z izomerów CHFClBr po zainkludowaniu go do klatki fullerenu C82.
Ultrazimne układy cieszą się coraz większym zainteresowaniem badaczy, ponieważ kwantowa natura świata ujawnia się wyraźnie w ultraniskich temperaturach, czyli temperaturach poniżej 1 mK, i badania nad takimi układami dają nowy wgląd w kwantową teorię materii i oddziaływań pomiędzy materią i światłem. W swoim wystąpieniu przedstawię kilka przykładów naszych teoretycznych prac mających na celu rozwój nowych metod tworzenia, manipulacji i kontroli ultrazimnych cząsteczek w zewnętrznych polach. Realizacja zaproponowanych eksperymentów przyniesie lepsze zrozumienie zjawisk kwantowych na poziomie molekularnym, które jest istotne dla wszystkich gałęzi fizyki i chemii.