Konurs o Nagrodę im. prof. Wojciecha Świętosławskiego

Oddział Warszawski Polskiego Towarzystwa Chemicznego przyznaje Nagrodę im. Wojciecha Świętosławskiego za wybitne osiągnięcia naukowe w dziedzinie chemii. Celem Nagrody jest wspieranie i propagowanie działalności badawczej chemików z regionu warszawskiego. Nagrodę po raz pierwszy przyznano w 2013r.

Laureaci 2020

Nagroda Specjalna – prof. dr hab. Małgorzata Barańska

W ostatnich latach Profesor Małgorzata Barańska zajmowała się następującymi zagadnieniami: (i) spektroskopowym, wieloparametrowym, obrazowaniem tkanek zwierzęcych i komórek pod kątem farmakologii śródbłonka, (ii) nowymi mechanizmami i strategiami farmakoterapii śródbłonka naczyniowego w miażdżycy, niewydolności serca i stłuszczeniu wątroby, (iii) nowym mechanizmem wzmocnienia ramanowskiej aktywności optycznej poprzez rezonans indukowany agregacją (AIRROA, Aggregated-Induced Resonance Raman Optical Activity). Jej najważniejszym osiągnięciem ostatnich lat jest wskazanie unikatowych markerów spektroskopowych procesów zachodzących w komórkach i na poziomie tkankowym, oraz powiązanie ich z rozwojem wybranych chorób cywilizacyjnych. Dwie z opracowanych metod ustalania stanu biochemicznego śródbłonka naczyniowego zostały opatentowane. Jej badania realnie wkraczają do klinik i mogą być przełomowe w diagnostyce komórek białaczkowych.

Profesor Małgorzata Barańska od doktoratu jest związana z Zakładem Fizyki Chemicznej Wydziału Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego, którym kieruje od 2018 r, a od roku 2010 prowadzi Zespół Obrazowania Ramanowskiego. Od 10 lat pracuje też w Jagiellońskim Centrum Rozwoju Leków (JCET), które współtworzyła, gdzie kieruje jedną z trzech grup badawczych – Grupą Spektroskopii Ramanowskiej. Wszystkie stopnie naukowe uzyskała na Uniwersytetu Jagiellońskim: 1992 r. magisterium, 1999 r. doktorat, 2007 r. habilitacja, 2013 profesura. W latach 2003-2006 odbyła staż podoktorski w Institute of Plant Analysis, BAZ, Niemcy. Od 2016 roku jest głównym redaktorem czasopisma Spectrochimica Acta A, Elsevier, a od 2017 dyrektorem towarzystwa naukowego CLIRSPEC (UK). Profesor Barańska jest autorem 209 publikacji z listy JCR, które były cytowane ponad 5300 razy, jej indeks h=36. Redagowała 3 książki (Wiley, Springer, Elsevier), jest autorem kilkudziesięciu rozdziałów w monografiach. Wypromowała 12 doktorów, kolejnych 10 prac jest w trakcie realizacji. Wygłosiła ponad 70 wykładów na zaproszenie. Organizowała duże międzynarodowe konferencje naukowe SPEC2014, a obecnie ICAVS2021 w Krakowie. Za swoje osiągnięcia naukowe uzyskała szereg nagród, w tym takie prestiżowe jak: Laur Jagielloński UJ (2019), Indywidualna Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2014 r.). Od wielu lat jest członkiem Warszawskiego Oddziału PTChem.

Nagroda I stopnia, ex  aequo –  prof.  Irena  Kulszewicz-Bajer i prof. Agata Michalska-Maksymiuk

Prof. dr hab. inż. Irena Kulszewicz Bajer

Poszukiwanie nowych, organicznych materiałów wykazujących uporządkowanie ferromagnetyczne stanowi ważne wyzwanie zarówno ze względów poznawczych jak i aplikacyjnych. Prof. Irena Kulszewicz-Bajer swoje zainteresowania skoncentrowała na związkach, w których źródłem spinu są kationorodniki. Przedmiotem badań były oligo- i poliaminy aromatyczne, wykazujące znaczną stabilność termiczną i chemiczną. Jednostki obdarzone spinem łączone są poprzez jednostki sprzęgające spiny w sposób ferromagnetyczny takie jak 1,3-fenyl, 3,4’-bifenyl lub 2,7-naftyl. Badając korelacje między budową związku organicznego a jego właściwościami magnetycznymi wykazała, że lokalna konformacja liniowych aryloamin może zmienić charakter oddziaływań między sąsiednimi spinami z ferromagnetycznych na antyferromagnetyczne, zaś planaryzacja i usztywnienie cząsteczki powoduje wzrost multipletowości i wartości stałej sprzężenia. Najważniejszym osiągnięciem w tym zakresie było uzyskanie liniowych aryloamin wykazujących sprzężenie czterech spinów o dużej wartości stałej sprzężenia, powyżej 50 K.

Irena Kulszewicz-Bajer ukończyła studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej w 1980 r. W 1984 r. obroniła rozprawę doktorską, również na tym samym Wydziale. Po ukończeniu doktoratu podjęła pracę w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Zielonej Górze, początkowo na stanowisku specjalisty, później asystenta. W latach 1985-86 odbyła 1,5-roczny staż na Uniwersytecie w Nancy (Francja) w Laboratoire de Chimie Minerale. W 1987 r. powróciła na macierzysty Wydział na Politechnice Warszawskiej pracując kolejno na stanowiskach specjalisty, adiunkta i profesora. Stopień doktora habilitowanego uzyskała w 2001 r, natomiast w 2010 r. tytuł profesora. Zainteresowania badawcze Ireny Kulszewicz-Bajer są związane z syntezą i badaniem właściwości skoniugowanych związków organicznych o właściwościach półprzewodnikowych. W ostatnich latach jej prace dotyczą organicznych materiałów magnetycznych, a szczególnie badań korelacji pomiędzy budową chemiczną związków a multipletowością i stałą sprzężenia między spinami. Prace te prowadzi we współpracy z dr. Vincentem Maurel’em oraz prof. Jean-Marie Mouescą z Komisariatu ds. Energii Atomowej w Grenoble.

Prof. dr hab. Agata Michalska-Maksymiuk

Wspólną cechą zainteresowań badawczych Profesor Agaty Michalskiej-Maksymiuk w ostatnich latach jest oryginalne, odmienne od ogólnie przyjętego, spojrzenie na sensory jonowe uwzględniające zastosowanie nowych materiałów i metod badań ich właściwości. Do najważniejszych osiągnięć Laureatki należą: (i) zaproponowanie i wykorzystanie optycznie czułego polimeru przewodzącego jako matrycy, co pozwoliło na znaczne poszerzenie obszaru zastosowań optod i umożliwiło wykorzystanie sensora w mediach o różnym pH; (ii) nowatorskie wykorzystanie w warstwie przetwornikowej zamiast klasycznego układu stanowiącego parę redoks, dwóch związków trwałych w swoich formach redoks, ale niebędących parą. (iii) odkrycie i ilościowy opis niekorzystnego zjawiska w elektrodach jonoselektywnych, jakim jest samorzutne przenikanie składników warstwy przetwornikowej (np. z polioktylotiofenu) do warstwy receptorowej oraz zaproponowanie nowego nanostrukturalnego kompozytu w celu ograniczenia tego niekorzystnego efektu; (iv) wprowadzenie nanowłókien elektroprzędzonych jako optod.

Agata Michalska-Maksymiuk od okresu studiów jest związana z Wydziałem Chemii UW, w 1996 r. uzyskała stopień doktora, w 2005 r. habilitację, a w 2012 r. tytuł profesora. Zainteresowania naukowe prof. Agaty Michalskiej dotyczą sensorów chemicznych, a w szczególności zrozumienia mechanizmów działania elektrochemicznych i optycznych czujników jonowych, możliwości wpływania na parametry analityczne tych urządzeń, szczególnie dzięki wykorzystaniu nanomateriałów: nanocząstek polimerowych, nanomateriałów węglowych, w ostatnich latach także nanowłókien elektroprzędzonych. Agata Michalska jest współautorem ponad 140 publikacji.

Nagroda II stopnia – dr inż. Krzysztof Durka

Praca naukowa dr. Krzysztofa Durki związana jest z projektowaniem, syntezą i badaniem właściwości nowych klas związków boroorganicznych. W szczególności Jego zainteresowania dotyczą układów w których atom boru jest częścią układu cyklicznego. Prowadzone badania wykazały że tego typu układy mogą znaleźć zastosowanie w optoelektronice i katalizie. Do największych osiągnięć Laureata należy zaliczyć odkrycie nieoczywistego związku pomiędzy strukturą układu boracyklicznego, a jego właściwościami fotofizycznymi, a w szczególności wpływem czynników strukturalnych, takich jak konformacja cząsteczki na powstawanie stanów singletowych oraz trypletowych pod wpływem wzbudzenia. Doprowadziło to do zaproponowania nowej strategii projektowania związków wykazujących silną luminescencję lub alternatywnie będących silnymi fotouczulaczami. Część z otrzymanych materiałów wykazuje termicznie aktywowaną opóźnioną fluorescencję (TADF). Materiały tego typu są obecnie poszukiwane ze względu na ich potencjał w zastosowaniu w organicznych diodach elektroluminescencyjnych (OLED) III generacji.

Krzysztof Durka ukończył studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej w roku 2009. Pracę doktorską wykonaną pod kierunkiem prof. Sergiusza Lulińskiego i związaną z chemią związków boroorganicznych obronił z wyróżnieniem w roku 2015. W następnym roku rozpoczął pracę zawodową na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej, początkowo jako samodzielny chemik w ramach prowadzonego przez siebie projektu SONATA, potem jako adiunkt badawczo-dydaktyczny trwale wiążąc się z Wydziałem. W międzyczasie odbył staż w grupie prof. Tiny Düren z Uniwersytetu Bath (Wielka Brytania), oraz kilka staży krótkotrwałych, podczas których prowadził również badania z zastosowaniem promieniowania synchrotronowego. Krzysztof Durka jest autorem 50 artykułów naukowych. Dodatkowo był kierownikiem kilku projektów naukowych w tym m. in. grantu NCN SONATA, PRELUDIUM, grantu MNiSW IuventusPlus, projektu wyjazdowego HPCEuropa+. Obecnie współkieruje projektem OPUS (jako partner konsorcjum z ramienia Politechniki Warszawskiej).

Nagroda III stopnia – dr inż. Piotr Jankowski

Zagadnienia badawcze podejmowane przez Piotra Jankowskiego skupiają się na tematyce konwersji i magazynowania energii, w tym szczególnie technologii baterii litowych, sodowych i magnezowych. Jego największe osiągnięcia związane są z usprawnieniem obecnie powszechnej technologii litowo-jonowej poprzez obliczeniowe i eksperymentalne opracowanie nowych dodatków do elektrolitów baterii Li-ion. Odpowiedni dobór takich dodatków ma na celu kontrolowaną pasywację powierzchni elektrody ujemnej, niwelującej niepożądane reakcje zachodzące podczas pracy baterii, obserwowane jako spadek pojemności ogniwa wraz z kolejnymi cyklami ładowania i rozładowania. Zastosowanie tak opracowanych dodatków wydłuża żywotność baterii, przy stosunkowo niewielkiej modyfikacji technologii.

Piotr Jankowski otrzymał tytuł doktora w 2018 na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej za pracę „Computational and experimental studies on SEl-forming electrolyte additives for lithium-ion batteries”. Doktorat ten powstał w wyniku ścisłej współpracy pomiędzy Politechniką Warszawską i Chalmers University of Technology (Szwecja), a współpromotorami byli profesorowie Władysław Wieczorek oraz Patrick Johansson. Po doktoracie został zatrudniony na stanowisku adiunkta naukowo-dydaktycznego na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej, a obecnie przebywa na 2 letnim stażu podoktorskim w Technical University of Denmark w grupie prof. Vegge.