Sławomir Sęk-Helisy pod napięciem: funkcjonalne monowarstwy peptydów i foldamerów.

Wykład:

Helisy pod napięciem: funkcjonalne monowarstwy peptydów i foldamerów.

Sławomir Sęk (Uniwersytet Warszawski)

10 kwietnia 2025 o godz. 1800 Gmach Technologii Chemicznej, Aula Czochralskiego, ul. Koszykowa 75.

Peptydy posiadają cechy, które czynią je doskonałymi funkcjonalnymi polimerami. Ich atrakcyjność w tym kontekście wynika z prostej syntezy, łatwej aktywacji i kondensacji, oraz zdolności do rozpoznawania metali i kofaktorów. Istnieją dowody sugerujące, że peptydy mogły odgrywać kluczową rolę jeszcze przed tym, jak zostały zakodowane przez matryce polinukleotydowe. Ich potencjalne funkcje obejmują katalizę oraz tworzenie strukturalnych węzłów w początkowych etapach ewolucji życia, co podkreśla ich możliwy wkład w powstawanie funkcjonalnych polimerów. Obecnie peptydy można uzyskiwać metodami syntetycznymi, a rosnąca wiedza na temat zależności pomiędzy strukturą a funkcją białek umożliwia projektowanie specyficznych sekwencji peptydowych o określonych motywach i funkcjach. Ponadto struktura i funkcja peptydów mogą być w pewnym stopniu naśladowane dzięki zastosowaniu tzw. foldamerów, które charakteryzują się określoną i stabilną strukturą trójwymiarową lub konformacją wynikającą z obecności oddziaływań niekowalencyjnych wewnątrz cząsteczki. Foldamery wzbudziły duże zainteresowanie w naukach materiałowych, chemii i biologii ze względu na ich zdolność do naśladowania sposobu fałdowania biomolekuł, takich jak białka i kwasy nukleinowe. Mogą być projektowane tak, aby wykazywały określone funkcje, takie jak np. zdolność do rozpoznawania molekularnego, specyficzne właściwości katalityczne czy działanie jako molekularne przełączniki. W ramach wykładu zostaną przeanalizowane właściwości filmów powierzchniowych peptydów i foldamerów oligomocznikowych osadzonych na złotych podłożach, ze szczególnym uwzględnieniem ich przewodnictwa, mechanizmów transportu elektronów oraz wpływu pola elektrycznego na dynamikę cząsteczek zaadsorbowanych na powierzchni metalu [1-3]. Taka analiza pozwala lepiej zrozumieć fundamentalne procesy zachodzące na poziomie molekularnym, co może stanowić podstawę do projektowania inteligentnych materiałów o precyzyjnie kontrolowanych właściwościach elektrycznych.
[1] J. Phys. Chem. B 2005, 109, 49, 23121–23124.
[2] J. Phys. Chem. C 2019, 123, 2, 1136–1141.
[3] ACS Appl. Mater. Interfaces 2024, 16, 24, 31817–31825.

Prof. dr hab. Sławomir Sęk urodził się w 1974 roku w Warszawie, gdzie w 1994 roku ukończył Technikum Chemiczne im. Józefa Zawadzkiego. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego i w 1998 roku obronił pracę magisterską z zakresu elektrochemii. Swoją karierę naukową kontynuował na macierzystym wydziale, realizując doktorat pod opieką prof. Renaty Bilewicz. Jego praca, obroniona w 2003 roku, dotyczyła elektrochemicznych badań transportu elektronowego przez monowarstwy związków organicznych zaadsorbowanych na powierzchni elektrod. Odbył staże badawcze w USA na University of California, Berkeley, California State University, Long Beach oraz w Kanadzie na University of Guelph. W 2011 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego, a w 2020 roku, otrzymał tytuł profesora nauk ścisłych i przyrodniczych. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Chemicznego oraz International Society of Electrochemistry. Jego obecne badania koncentrują się na mechanizmach transportu elektronów przez peptydy i peptydomimetyki, a także na właściwościach biomimetycznych warstw lipidowych oraz ich oddziaływaniach z peptydami o działaniu antybakteryjnym. Jest autorem i współautorem ponad 90 publikacji naukowych oraz kierował projektami badawczymi finansowanymi przez Komitet Badań Naukowych, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowe Centrum Nauki oraz Komisję Europejską. Na Uniwersytecie Warszawskim pełnił funkcję Prodziekana ds. Ogólnych i Finansów Wydziału Chemii w latach 2020-2024. W 2024 roku został wybrany Dziekanem Wydziału Chemii UW na kadencję 2024-2028.

Janusz Lewiński-Mechanochemiczna inżynieria materiałów perowskitowych oraz nanokrystalicznych form ZnO w aspekcie ich zastosowań w ogniwach fotowoltaicznych najnowszej generacji

Mechanochemiczna inżynieria materiałów perowskitowych oraz nanokrystalicznych form ZnO w aspekcie ich zastosowań w ogniwach fotowoltaicznych najnowszej generacji

Janusz Lewiński (PW)

27.02.2025 (czwartek), godz. 1800 w Gmach Technologii Chemicznej PW, Aula Czochralskiego, ul. Koszykowa 75.

 

Perowskitowe ogniwa słoneczne stanowią przedmiot najżywszego zainteresowania naukowców zajmujących się problemami odnawialnych źródeł energii. Sprawność tych ogniw w ostatnim 15-leciu wzrosła od 3,8% do wartości przekraczającej 26%. Tak znaczącą poprawę sprawności uzyskano nie tylko poprzez modyfikację perowskitowej warstwy aktywnej, ale również poprzez dobranie odpowiedniej warstwy przenoszącej elektrony. Powszechnie stosowane w tych ogniwach halogenkowe pochodne perowskitów syntezowane są zazwyczaj klasycznymi metodami „chemii mokrej” z użyciem roztworów odpowiednich substratów. Choć są to metody dosyć uniwersalne, nie sposób nie zauważyć ich wad, szczególnie dotkliwych w przypadku technologii wykraczających ponad skalę laboratoryjną.

Dowiedz się więcej

Andrzej Koliński-Nagroda Nobla z chemii – uwagi na temat historii badań i znaczenia wyróżnionych osiągnięć

„Nagroda Nobla z chemii – uwagi na temat historii badań i znaczenia wyróżnionych osiągnięć”

Andrzej Koliński

(Wydział Chemii,Uniwersytet Warszawski)

Wykład odbędzie się w czwartek 12 grudnia 2024 r. o godz. 1800, w Audytorium Czochralskiego w Gmachu Technologii Chemicznej Politechniki Warszawskiej (ul. Koszykowa 75).

    Tegoroczną Nagrodę Nobla z chemii (rok 2024) przyznano trzem badaczom: Davidowi Bakerowi z Uniwersytetu Waszyngtona w Seattle w USA za „komputerowe projektowanie białek” (1/2 nagrody) oraz dwóm badaczom z prywatnej firmy Google DeepMind z Londynu Demisowi Hassabisowi i Johnowi Jumperowi za „przewidywanie struktur białek”. Ciekawe, że żaden z laureatów nie jest chemikiem, aczkolwiek ich osiągnięcie mają olbrzymie znaczenie również dla wielu działów chemii. Profesor David Baker jest biologiem, doktor John Jumper, który urodził się i studiował w USA, jest informatykiem a doktor Demis Hassabis, założyciel DeepMind i dyrektor Google DeepMind, jest z wykształcenia Fizykiem i Matematykiem angielskim.

Dowiedz się więcej

Jacek Jemielity – Chemicznie modyfikowane mRNA do zastosowań terapeutycznych

20 czerwca godz. 1800, Gmach Technologii Chemicznej PW

Chemicznie modyfikowane mRNA do zastosowań terapeutycznych

Jacek Jemielity

Centrum Nowych Technologii, Uniwersytet Warszawski

Od kilkudziesięciu lat naukowcy z całego świata starają się odkryć skuteczne metody walki z chorobami trudnymi do leczenia tradycyjnymi metodami, takimi jak nowotwory, genetyczne choroby rzadkie. Nadzieją na poprawę tej sytuacji jest tzw. terapia genowa, w której środek leczniczy dostarczany jest w postaci przepisu genetycznego, który następnie ulega ekspresji w komórkach pacjenta. W ostatnich latach wiele uwagi poświęcono w tym kontekście informacyjnemu RNA (mRNA), które jest genetycznym przepisem na konkretne białko. Swego rodzaju zwieńczeniem tych wysiłków było opracowanie szczepionek mRNA przeciwko koronawirusowi, które jako pierwsze zostały zatwierdzone do powszechnego stosowania. Na drodze do skutecznych terapii opartych na mRNA pojawiło się wiele problemów, które udało się rozwiązać, ale jest też miejsce na ulepszenia. Podczas wykładu prelegent przedstawi ideę terapii genowych opartych na mRNA i ich ogromny potencjał wykraczający poza terapie przeciwnowotworowe i przeciwwirusowe. Opowie o głównych problemach związanych z rozwojem tej nowatorskiej terapii i sposobach ich rozwiązania z wykorzystaniem metod biologicznych i chemicznych, w tym opracowanych na Uniwersytecie Warszawskim.

Jacek Jemielity urodził się w 1973 roku w Wysokiem Mazowieckiem. Studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego ukończył w 1997 roku. Stopień doktora uzyskał w 2002 roku na tym samym wydziale, a habilitację w roku 2012. Po doktoracie przez 11 lat pracował jako adiunkt w Zakładzie Biofizyki Instytutu Fizyki Doświadczalnej na Wydziale Fizyki UW. Doświadczenie badawcze zdobywał również m.in. we francuskim Institute of Structural Biology, Grenoble i fińskim Uniwersytecie w Turku. Od roku 2013 jest kierownikiem Laboratorium Chemii Biologicznej w Centrum Nowych Technologii UW. Jest również współtwórcą i prezesem  ExploRNA Therapeutics – spółki spin-off Uniwersytetu Warszawskiego, w której technologia chemicznie modyfikowanego mRNA jest rozwijana, a następnie wykorzystywana w projektowaniu nowatorskich terapii. Tytuł profesora otrzymał w 2020 r.

Prof. Jemielity specjalizuje się w chemii organicznej, biologicznej i biochemii nukleotydów i kwasów nukleinowych. Realizował granty m.in. Narodowego Centrum Nauki i Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (TEAM). Jest współautorem ponad 140 publikacji (m.in. w Journal of the American Chemical Society, Nature Communications, Chemical Science, Angewandte Chemie Int. Ed, Nucleic Acids Res.), które cytowano wg Scopus/Web of Science około 2,9 tys. razy (wg google scolar 4,2 tys. razy). Jego indeks Hirscha wynosi 30 (35). Jest wynalazcą rozwiązań chronionych niemal na całym świecie 9 patentami (do dwóch z nich licencje wykupiła spółka BioNTech, do czterech ExploRNA Therapeutics).

Za swoje osiągnięcia był nagradzany m.in. Nagrodą Naukową „Polityki” dla młodych naukowców, Nagrodą Gospodarczą Prezydenta RP, Nagrodami Rektora Uniwersytetu Warszawskiego, był nominowany do Nagrody Europejskiego Wynalazcy, przyznawanej przez Europejski Urząd Patentowy. W roku 2021 otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w obszarze nauk chemicznych i o materiałach za opracowanie chemicznych modyfikacji mRNA jako narzędzi do zastosowań terapeutycznych i badań procesów komórkowych.

Piotr Bujak-Nagroda Nobla 2023 – Kolorowe Kropki

„Nagroda Nobla 2023 – Kolorowe Kropki”

Piotr Bujak

(Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej)

Wykład odbędzie się w czwartek 14 grudnia 2023 r. o godz. 1800, w Audytorium Czochralskiego w Gmachu Technologii Chemicznej Politechniki Warszawskiej (ul. Koszykowa 75).

Dowiedz się więcej

Igor F. Perepichka – Light-emitting p-conjugated polymers and oligomers for optoelectronics

Light-emitting π-conjugated polymers and oligomers for optoelectronics

Igor F. Perepichka

(Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów Politechniki Śląskiej)

Wykład odbędzie się w czwartek 22.06.2023. o godz. 1800 w Auli im. Czochralskiego w Gmachu Technologii Chemicznej Politechniki Warszawskiej (ul. Koszykowa 75).

Dowiedz się więcej

Jacek Jemielity -mRNA i chemia click – jak to połączyć?

mRNA i chemia click – jak to połączyć?

Jacek Jemielity

(Centrum Nowych Technologii, Uniwersytet Warszawski)

Wykład odbędzie się w piatek 16.12.2022r. o godz. 1800 w Auli im. Czochralskiego w Gmachu Technologii Chemicznej Politechniki Warszawskiej (ul. Koszykowa 75).

Dowiedz się więcej

Irena Kulszewicz-Bajer – Fascynujący świat półprzewodników organicznych – badania profesora Adama Pronia

Fascynujący świat półprzewodników organicznych – badania profesora Adama Pronia.

Irena Kulszewicz-Bajer

(Politechnika Warszawska)

Wykład odbędzie się w czwartek 06.10.2022r. o godz. 1800 w Auli im. Czochralskiego w Gmachu Technologii Chemicznej Politechniki Warszawskiej (ul. Koszykowa 75).

Dowiedz się więcej

Agnieszka Szumna – Chemia organiczna, chemia nieorganiczna i mechanochemia klatek molekularnych

Chemia organiczna, chemia nieorganiczna i mechanochemia klatek molekularnych.

Agnieszka Szumna

(Instytut Chemii Organicznej, PAN)

Wykład odbędzie się w czwartek 02.06.2022r. o godz. 1800 w Auli im. Czochralskiego w Gmachu Technologii Chemicznej Politechniki Warszawskiej (ul. Koszykowa 75).

Dowiedz się więcej

Łukasz Albrecht – Asymetryczna organokataliza – Na skróty do chemicznej różnorodności

Asymetrycznaorganokataliza – Na skróty do chemicznej różnorodności

Łukasz Albrecht

Instytut Chemii Organicznej, Politechnika Łódzka

16 grudnia, godz. 1800, wykład on-line:

Dowiedz się więcej