Helena Dodziuk – Co może się zmieścić wewnątrz fulerenów i czy mogą one być pojemnikami na wodór?

Helena Dodziuk

Instytut Chemii Fizycznej PAN

Fascynująca historia odkrycia fullerenów i ich badania obfitowały w propozycje zastosowań, których większość nie doczekała się realizacji. Mimo to ich interesujące właściwości warte są badania. Duże rozmiary tych cząsteczek i ich kompleksów utrudniają zarówno prace doświadczalne jak i teoretyczne na ich temat, a brak krytycyzmu niektórych badaczy prowadzi czasami do „spektakularnych” rezultatów. Np. publikowane były prace obliczeniowe dla kompleksów C₆₀ zawierających kilkadziesiąt cząsteczek wodoru, podczas, gdy mieści się tam tylko jedna, a w C₇₀ z trudem dwie. W wykładzie m.in. zostaną omówione czynniki stabilizujące endohedralne kompleksy fullerenów oraz interesujący, chociaż bardzo słaby efekt odwrócenia znaku wibracyjnego dichroizmu kołowego dla jednego z izomerów CHFClBr po zainkludowaniu go do klatki fullerenu C₈₂.

Prof. Dr hab. Heleny Dodziuk
Studia – Wydział Fizyk na Uniwersytecie Warszawskim,
Doktorat z chemii – Instytut Chemii Organicznej PAN,
Habilitacja – Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Od 2002 roku Profesor w Instytucie Chemii Fizycznej PAN.
Od 2013 r. Profesor Emeritus.
Roczne staże naukowe w Instytucie Chemii Elementoorganicznej w Moskwie, na Politechnice w Zurichu, University of Georgia w Athens w USA i na Indiana University – Perdue University w Indianapolis, USA,

Zainteresowania naukowe:
1. Kompleksy supramolekularne cyklodekstryn i fullerenów.
2. Budowa i widma NMR cyklofanów i innych naprężonych węglowodorów.
3. Klasyfikacja cząsteczek chiralnych Cahna Ingolda, Preloga i jej modyfikacja oraz klasyfikacja izomerów cząsteczek organicznych.
Bardziej popularne
4. Druk 3D.

Autorka lub współautorka ponad 70 artykułów naukowych, w tym dwóch monografii (H. Dodziuk, Modern Conformational Analysis. Elucidating Novel Exciting Molecular Structures, VCH Publishers, New York, 1995; H. Dodziuk, Introduction to Supramolecular Chemistry, Kluwer, Dordrecht, 2002, polskie tłumaczenie Wstęp do chemii supramolekularnej, Wyd. UW, wydanie I – 2008, wydanie II – 2018), oraz edytor dwóch monografii (“Cyclodextrins and Their Complexes. Chemistry, Analytical Methods, Applications”, H. Dodziuk, Ed., Wiley-VCH, Weinheim, 2006 i „Strained Hydrocarbons. Beyond van’t Hoff and LeBel Hypothesis” z przedmową Roalda Hoffmanna, H. Dodziuk, Ed., Wiley-VCH, Weinheim, 2009), 15 rozdziałów w monografiach, 8 prac przeglądowych, ponad 60 plakatów konferencyjnych i kilku prac popularno-naukowych. W przygotowaniu książka pod roboczym tytułem “Druk 3D i wytwarzanie przyrostowe. Zastosowania oraz skutki społeczne i gospodarcze”.

Popularyzacja w internecie:
http://dydaktyka.fizyka.umk.pl/nowa_strona/?q=node/415
https://www.youtube.com/watch?v=lHRKxsAr8Zg
http://www.chemistryviews.org/details/ezine/5736441/Whats_New_in_3D_Printing.html ten artykuł ma ponad 40 000 wejść na stronę.
Hobby: wędrówki i zwiedzanie, języki obce, śpiewanie.