Fascynujący świat półprzewodników organicznych – badania profesora Adama Pronia.
Irena Kulszewicz-Bajer
(Politechnika Warszawska)
Wykład odbędzie się w czwartek 06.10.2022r. o godz. 1800 w Auli im. Czochralskiego w Gmachu Technologii Chemicznej Politechniki Warszawskiej (ul. Koszykowa 75).
Półprzewodniki organiczne są znane i badane od ponad 50 lat. Odkrywcy tej klasy związków, A. MacDiarmid, A. Heeger i H. Shirakawa zostali uhonorowani Nagrodą Nobla w 2000 r. Profesor Adam Proń, jako jedyny Polak, uczestniczył w badaniach półprzewodników organicznych od początku ich odkrycia. Cała też Jego działalność naukowa związana jest z badaniem tego typu materiałów.
Początki zainteresowania organicznymi półprzewodnikami związane są z syntezą poliacetylenu, najprostszego polimeru skoniugowanego, którego przewodnictwo elektryczne może wzrosnąć o kilkanaście rzędów wielkości w wyniku domieszkowania. Ta niespotykana cecha spowodowała , że polimery skoniugowane zaczęto nazywać polimerami przewodzącymi lub organicznymi metalami. Jednak to właściwości półprzewodnikowe zdominowały zastosowania polimerów skoniugowanych. Obecnie stosuje się je jako materiały aktywne w diodach elektroluminescencyjnych, tranzystorach z efektem polowym lub ogniwach fotowoltaicznych.
Badania prowadzone przez profesora Pronia skupiały się nie tylko na otrzymywaniu stabilnych polimerów o jak najwyższym przewodnictwie elektrycznym, lecz także na wykorzystaniu właściwości półprzewodnikowych, np. związków cechujących się dużą ruchliwością nośników ładunku, znaczącą luminescencją lub wykazujących efekt fotowoltaiczny. Szczególną uwagę poświęcił analizie korelacji między strukturą chemiczną związku a jego właściwościami fizykochemicznymi i aplikacyjnymi. Spektakularne sukcesy osiągnął otrzymując plastyfikowaną polianilinę o dużej wartości przewodnictwa elektrycznego. Skupiając się na właściwościach półprzewodnikowych wykazał zależność ruchliwości nośników ładunku od masy molowej polialkilotiofenu, co ma istotne znaczenie przy zastosowaniu w tranzystorach OFET. Przedstawił relacje między budową związku a jego właściwościami emisyjnymi. Co więcej, doświadczenie uzyskane w trakcie badania związków skoniugowanych wykorzystał przy badaniach funkcjonalizowanych kropek kwantowych.
Referat, prezentowany na spotkaniu Warszawskiego Oddziału PTChem, tylko w skondensowanej formie przedstawi wybitny dorobek naukowy profesora Adama Pronia.
Irena Kulszewicz-Bajer ukończyła studia i obroniła rozprawę doktorską na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej. Po ukończeniu doktoratu podjęła pracę w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Zielonej Górze, początkowo na stanowisku specjalisty, później asystenta. W latach 1985-86 odbyła 1,5-roczny staż na Uniwersytecie w Nancy (Francja) w Laboratoire de Chimie Minerale. W 1987 r. powróciła na macierzysty Wydział na Politechnice Warszawskiej pracując kolejno na stanowiskach specjalisty, adiunkta i profesora. Stopień doktora habilitowanego uzyskała w 2001 r, natomiast w 2010 r. tytuł profesora. Zainteresowania badawcze Ireny Kulszewicz-Bajer są związane z syntezą i badaniem właściwości skoniugowanych związków organicznych o właściwościach półprzewodnikowych. Od szeregu lat współpracuje w tych badaniach z prof. Adamem Proniem. W ostatnich latach jej prace ukierunkowane są na organiczne materiały magnetyczne, a szczególnie na badanie korelacji pomiędzy budową chemiczną związków a multipletowością i stałą sprzężenia między spinami. Prace te prowadzi również we współpracy z dr. Vincentem Maurel’em oraz prof. Jean-Marie Mouescą z Komisariatu ds. Energii Atomowej w Grenoble. Laureatka Nagrody I stopnia im. Wojciecha Świętosławskiego przyznawanej przez Oddział Warszawski PTChem za wybitne osiągnięcia naukowe w dziedzinie chemii.